نشست نقد و بررسی فیلم «سرزمین موعود» در مدرسه رای‌نو
با حضور رشید بحیرایی (دکترای جامعه‌شناسی سیاسی، نویسنده کتاب‌های تبارشناسی اقتصاد آموزش، تبارشناسی امر تعاون و جامعه‌شناسی یک رخت)
نشست «تماشای تاریخ با خواندن فیلم» در روز پنج‌شنبه ۲۰ دی‌ماه ۱۴۰۲ به همراه نمایش فیلم «سرزمین موعود» از ساعت ۱۵ الی ۱۸ به‌صورت حضوری در استدیوی مدرسه‌ی رای‌نو با حضور علاقمندان برگزار شد.
فیلم «سرزمین موعود» به کارگردانی نیکولای آرسل در سال ۲۰۲۳ ساخته شده است. ماجرای فیلم در مورد حکم شاه در مورد واگذاری زمین‌های بایر است. این فرمان منجر به نزاع‌های زیادی حول زمین می‌شود. هر گروهی به گونه‌ای متفاوت فرمان شاه را تفسیر و تعبیر می‌کنند. این تمایز در فهم فرمان شاه در هر لحظه به چیزی متفاوت از فرمان اولیه تبدیل می‌شود.
رشید بحیرایی در این نشست و درباره‌ی فیلم سرزمین موعود می‌گوید:
ما در این فیلم نخست به این می‌پردازیم که چگونه یک فرمان در همان گام نخست از جای خود کنده می‌شود و به مسیرهای متفاوتی می‌رود. به عبارتی آیا ترجمه‌ها و تفاسیر از فرمان مهمتر نیستند؟ اگر ترجمه‌ها و تفاسیر این اندازه مهم هستند پس تاریخ را نه از مجرای صدور فرامین بلکه از گونه‌های متفاوتی که پیدا می‌کنند و گویی هیچ نسبتی با خود آن ندارند باید خواند. سپس نشان می‌دهیم اتفاقا آنچه یک فرمان را به مثابه یک نظم بازتولید می‌کند نه فرمان و احکام از بالا که درخواست‌های افراد است. یعنی چه می‌شود که نظم را نه بر مبنای فرامین که بر مبنای درخواست‌ها بخوانیم؟ این تحولات و نزاع‌ها بازیگران زیادی دارد؛ از کشیش و زارعین گرفته تا کولی‌ها و حاکمان محلی. اینکه چه گروهی چه ترجمه‌ای را می‌پذیرد در نهایت منجر به آرایش و صف‌بندی متفاوت نیروها حول مساله زمین می‌شود.
اما ما همزمان که از این زاویه فیلم را می‌خوانیم، به تغییرات میل یک کهنه‌سرباز می‌پردازیم. چگونگی تغییرات سوژه در مواجهه با دیگری، ناتوانی از دیدنِ فقدانِ دیگری و رهایی از دیگری، مساله‌ی دیگر این تحلیل است. در پایان بحث اما ما این سوال را مطرح می‌کنیم آیا با فیلم می‌توان تاریخ را دید؟ یعنی آیا تماشای تاریخ از دریچه‌ی این فیلم می‌تواند مسیرهای جدیدی در فهم فرمان شاه به صورت عام و فرمان‌های خاصی مانند فروش اراضی خالصه و اصلاحات ارضی در دوره قاجار و پهلوی به ما بدهد؟ ما می‌خواهیم این‌بار با خواندن فیلم تاریخ ببینیم!
